จารึกศาลสูงภาษาเขมร (หลักที่ 1) (จารึก)

จารึกศาลสูงภาษาเขมร (หลักที่ 1)

จารึก

สำนักหอสมุดแห่งชาติ

ลบ. 2 ในประชุมศิลาจารึกสยาม ภาคที่ 2 กำหนดเป็นหลักที่ 19 ใน Inscriptions du Cambodge กำหนดเป็นหลักที่ K 410

กว้าง 30 ซม. สูง 130 ซม. หนา 17 ซม.

ขอมโบราณ ภาษาเขมร

จำนวน 1 ด้าน มี 29 บรรทัด

พุทธศักราช 2440 - 2450

พุทธศักราช 1568

โบราณสถาน ศาลสูง อำเภอเมือง จังหวัดลพบุรี

พระครูสังฆภารวาหะ วัดเสาธงทอง อำเภอเมือง จังหวัดลพบุรี

พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ พระนคร

ในประชุมศิลาจารึกสยาม ภาคที่ 2

พระครูสังฆภารวาหะ วัดเสาธงทอง เมืองลพบุรี ได้พบแล้วยกเอาไปถวายพระมงคลทิพย์ เจ้าคณะพระพุทธบาทแต่ท่านไม่ได้เอาไว้รักษาเอง คือเอาไปถวายเจ้าพระสังวรปราสาท ซึ่งในเวลาน้ันอาศัยอยู่ที่วัดบวรนิเวศ ส่วนเจ้าพระสังวรปราสาทได้นำไปทูลถวายสมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส ต้ังแต่น้ันมาหลักศิลาได้อยู่บนฐานพระเจดีย์วัดบวรนิเวศ ต่อมาได้ย้ายไปไว้ในหอพระสมุดฯ เมื่อปลายเดือนมีนาคม พ.ศ. 2466
คำจารึกหลักนี้เป็นภาษาเขมร มีใจความว่า คร้ังแผ่นดินพระเจ้าสุริยวรมันที่ 1 เมื่อมหาศักราช 944 และ 947 (พ.ศ. 1565 และ 1568) มี "พระนิยม" ตรัสให้บรรดาชีสงฆ์ซึ่งอาศัยอยู่ในอาวาสต่าง ๆ ท้ังดาบส (พราหมณ์) ท้ังพระภิกษุถือลัทธิมหายาน และสาวกยาน ให้ท่านท้ังหลายเอา "ดบะ" ของตน คือ เดชะบุญกุศลที่สร้างเมื่อถือศีลสวดมนต์ภาวนาไปถวายพระเจ้าแผ่นดินให้ทรงพระเจริญ แลห้ามอย่าให้มีคนหรือสัตว์ใด ๆ มารบกวนบรรดาชีสงฆ์ในอาวาสที่เขาอยู่